Бузургдошти Шайх Баҳоӣ

Шайх Баҳоӣ

Имрӯз рӯзи бузургдошти Муҳаммад бинни Ҳусайн бинни Абдуссамад Ҳорисӣ, маъруф ба Шайх Баҳоӣ аст. Бино ба гуфтаю навиштаҳо,  ӯ дар соли 953 ҳиҷрии қамарӣ (1546 милодӣ)  дар шаҳри Баълабаки Лубнон ба дунё омад. Дар даврони кӯдакӣ ҳамроҳи падар ба Эрон сафар намуд. Дар замони шоҳ Таҳмоспи аввал ба Ифаҳон ворид шуд. Бо таҳсили улуми мухталиф  машғул шуда, дар муддати кӯтоҳе ба мақбулияти ом даст ёфт ва мегӯянд, худи Шоҳаббоси Сафавӣ ба ӯ эҳтиром мегузошт.

Шайх Баҳоӣ пас аз Шайх Алӣ Муншор – падари ҳамсараш, мансаби шайхулисломии давлати Сафавиро ӯҳдадор шуд ва бо истифода аз ин мансаб саҳми босазое дар пешрафти илмҳои замони худ гузошт.

Шайх Баҳоӣ дар тӯли умри худ борҳо сафар кардааст, минҷумла, бо баҳонаи ҳаҷ ба кишварҳои Ироқ, Шом, Миср рафтааст. Дар фунуни фалсафа, мантиқ, ҳайат  ва риёзиёт табаҳҳур дошт  ва яке аз орифони барҷастаи замони худ буд. Аз худ ашъор боқӣ гузоштааст. Девони маснавии ӯ ба сабки Мавлоност ва ғазалиёташ шабоҳати бисёр ба ғазалиёти Ҳофиз дорад.

Бо назари муҳандисӣ дуруст ва саҳеҳ тақсим намудани оби Зояндарӯд ба маҳалҳо, сохтани масҷиди Чаҳорбоғи Исфаҳон бар рӯйи лаҷанзор (ҷойи ботлоқӣ), сохтани гармоба бо корбурди шамъи худкор аз ҷумлаи шоҳкориҳои анҷомдодаи Шайх Баҳоӣ аст.

Шайх Баҳоӣ соли 1031 ҳиҷрии қамарӣ (1621 милодӣ) дар Исфаҳон даргузашт ва бино ба васияти худаш, ҷанозаи ӯро ба Машҳад бурданд ва дар канори музейи Остони Қудс дафн карданд.

Дунё, ки аз ӯ дили асирон реш аст,

Помоли ғамаш тавонгару дарвеш аст.

Нешаш ҳама ҷонгазотар аз шарбати марг,

Нӯшаш, чу накӯ нигаҳ кунӣ, ҳам неш аст.